Search Results

ཆ་འཕྲིན་གཙང་མ་དེས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཀྱི་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་གྱི་མཇུག་འབྲས་ལས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐུབ། བརྡ་འཕྲིན་རྫུན་མ་ལ་འགོག་པའི་སྨན་ཁབ་བརྒྱབ་པ་(Sander van der Linden)ཡིས་འགན་འཁྲི་(དང་དེ་ལ་རག་ལུས་པའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་)ཉེན་ཁའི་གནས་སྟངས་ནང་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དེ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་ཡོད། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཨ་ལན་ཇ་གོ་ལིན་ཟར་དང་ཀེམ་བྷི་རི་ཇིའི་གནས་ཚུལ་རྫུན་མའི་ཚོགས་འདུ།

གྷུ་ལུམ་ཕྲན་ཀོ་ཝ་ཨན་ཊོ་ཡིན་མར་ཀི་སི་ཌི་ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་དང་། མར་ཀི་སི་ཌི་སེན་ཊི་མེ་སི་མེ། ཀོན་ཊི་ཌི་ཨེན་ཊི་མོན་ཊི་དང་། ཡིན་ནའང་ཁོང་གི་ནང་མིའི་འདོད་པ་དང་ཧྥ་རན་སིའི་ནང་དུ་ཁྱབ་ཆེ་བའི་མི་དྲག་གི་ལྟ་ཚུལ་ལ་འགལ་ནས་ཁོང་ཆུང་དུས་ནས་ཨང་རྩིས་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། དམག་མིའི་ཞབས་ཞུའི་སྐབས་ཁོང་གིས་གུར་ནང་དུ་ངལ་གསོ་བྱེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ནས་དེའི་ཚབ་ཏུ་དབྱིབས་རྩིས་རིག་པ་སློབ་སྦྱོང་བྱས། བྷར་ནར་ཌི་ཕོན་ཊེ་ནེལ་གྱིས་ཁོང་གི་སྐོར་ལ་སྨན་ཁང་གི་བསྟོད་བསྔགས་ནང་བྲིས་ཡོད། ཧྥ་རན་སིའི་མི་རིགས་དེ་གཞན་དང་འདྲ་བར་སྤྱོད་ལམ་བཟང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། ད་དུང་ཡང་ཡ་ང་བའི་བྱ་སྤྱོད་དེ་འདྲའི་ནང་དུ་གནས་ཡོད་པ་ཁས་ལེན་བྱེད་དགོས། ང་རང་སྒེར་གྱི་ཐོག་ནས་དུས་མཉམ་དུ་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་མཁན་ཁ་ཤས་མཐོང་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ལྟར་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་གྱི་མི་ཞིག་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྩིས་རིག་མཁས་པ་གཙོ་བོའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པར་ཧ་ཅང་ཧང་སངས་ཡོད། ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱིས་མཐོང་ཤུགས་ཉམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཧྥ་རན་སིའི་དམག་དཔུང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་ཡོད། ད་ལྟ་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ལ་སླེབས་པའི་ཁོང་གིས་ནི་ཁོ་ལ་སི་མ་ལེ་བྷ་རན་ཆི་ཡི་སྒོར་ཁུག་ནང་ཡོད་པའི་གསུང་བཤད་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ལ་ཕེབས་ཡོད། དེར་ཁོང་གིས་ཇེ་ཀོབ་བྷར་ནོ་ལི་ཡི་ཕུ་བོ་གཞོན་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཆེ་བ་དེ་ཇོ་ཧན་བྷར་ནོ་ལི་ལ་ཐུག་འཕྲད་བྱས། ཁོང་གིས་གཞོན་པའི་སྐབས་ལ་ལེབ་ནིས་ལ་སློབ་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་། ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་ནི་བྷར་ནོ་ལིའི་སློབ་ཕྲུག་སྤྲོ་སེམས་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཚབ་ཏུ་ཁོང་ལ་སྒེར་གྱི་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པར་གླ་ཆ་སྤྲད་པ་རེད། ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱིས་བྷར་ནོ་ལི་ཡིས་ཁོང་ལ་སྤྲད་པའི་སློབ་ཚན་གྱི་དཀའ་ངལ་ཐབས་ཤེས་ཤིག་ཁི་རི་སི་ཊི་ཡན་ཧུ་གྷེན་སི་ལ་ཕུལ་བ་དང་། དེ་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔང་རྟགས་མེད་པར་ཧུའུ་གྷན་གྱིས་ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་པར་བསམ་གྱི་ཡོད། བེར་ནུ་ལི་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་ནས་ཟླ་བ་དྲུག་རིང་ལ་ཧོ་པི་ཊལ་དང་མཉམ་དུ་ཡི་གེ་ཡང་ཡང་གཏོང་རྒྱུ་དེ་མཚམས་འཇོག་བྱས། འོན་ཀྱང་ཧོ་པི་ཊལ་གྱིས་ཁོང་ལ་ཕོན་བརྒྱ་གསུམ་གྱི་(དང་འཕར་བཞིན་པའི་)བཀག་སྡོམ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཐོག་ལ་“གསར་རྙེད”མང་བ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བཏང་རྗེས་ཁོང་གིས་ཁུ་སིམ་མེར་བསྡད་པ་རེད། ཁོང་གིས་ཁོང་གི་སློབ་སྟོན་པ་ལ་ཁོང་གི་གསར་གཏོད་དང་གསུང་བཤད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཁོ་ལ་སྤྲོད་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཡོད། གལ་ཏེ་ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱིས་འདོད་པ་ཡོད་ན་ཁོང་གིས་ཁོང་གི་མི་ཚེའི་ནང་ལ་གང་ཡང་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱི་མིན་ཞེས་བྷར་ནོ་ལི་ཡིས་མགྱོགས་པོ་ལན་བཏབ་པ་རེད། བེར་ནོ་ལི་ཡི་གསར་རྙེད་དང་ཁོང་གི་གསུང་བཤད་ཀྱི་དྲན་ཐོ་ལས་སྨན་ཁང་གིས་རྩིས་རིག་གི་སློབ་དེབ་ཐོག་མ་དེ་པར་སྐྲུན་བྱས། གཏན་འཁེལ་མེད་པའི་ཚད་གཞི། 1. ཁྱད་པར་ཚད་མེད་ཆུང་ཆུང་ཡིན་པའི་ཚད་གཞི་གཉིས་ཕན་ཚུན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་བླངས་ཆོག (ཡང་ན་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག) ཡང་ན་ (དེ་གཅིག་པ་ཡིན་) ཚད་མེད་ཆུང་ཆུང་གིས་མ་གཏོགས་འཕར་མ་ཡང་ན་ཉུང་དུ་བཏང་བའི་ཚད་གཞི་དེ་གཅིག་མཚུངས་ལྷག་པར་བརྩིས་ཆོག 2. གུག་རྟགས་དེ་ཚད་མེད་ཀྱི་ཐིག་ཐད་ཀར་ཆུང་ཆུང་གི་གྲངས་འབོར་གྱི་བསྡུ་སྒྲིག་ལྟར་བརྩི་ཆོག་པའི་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་དགོས། ཡང་ན་ (དེ་ནི་གཅིག་པ་ཡིན་པ) མཐའ་མེད་ཀྱི་ཟུར་མང་པོའི་ཟུར་མང་པོ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་གིས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བཟོས་པའི་ཟུར་གྱིས་གུག་གུག་གི་གུག་ཚད་གཏན་འབེབས་བྱེད། དེང་དུས་ཀྱི་རྩིས་རིག་གི་སློབ་དེབ་ལྟར་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་མེད་ཀྱང་། སི་ཊི་ཝར་ཊི་ཡི་རྩིས་རིག་གི་ལེའུ་༤.༤ནང་ལྟར། དེབ་དེའི་ནང་ལ་སྨན་ཁང་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་ཁོང་གི་གཏམ་བཤད་ཐོག་མ་དང་དེང་རབས་ཀྱི་བསྐྱར་ཟློས་གཉིས་བསམ་གཞིག་གི་ཐད་ནས་གཅིག་པ་ཡིན། ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱིས་ཚད་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆུང་ཆུང་སྐོར་བཤད་སྐབས། འདི་ཚད་གཞིའི་མཚོན་ཚུལ་དང་འདྲ་བ་རེད། “མཐའ་མེད་ཀྱི་ཐིག་ཐད་ཀར་ཆུང་ཆུང་”ཞེས་པའི་བསམ་ཚུལ་དེས་ཁྱད་པར་གྱི་དབྱིབས་རྩིས་རིག་པའི་གོ་རྟོགས་མཚོན་པ་དང་། དེ་ནི་ང་ཚོའི་ད་ལྟའི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་བསམ་གཞིག་གི་ཕ་མེས་ཡིན། སྤྱིར་བཏང་ལ། ལེའུ་༤.༤ ནང་ལྟར། ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱི་གྲུབ་རྩིས་ཐོག་མ་དེས་གཏན་འཁེལ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལས་འགན་གྱི་འགྱུར་ཚད་འཚོལ་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ་ཅེས་བརྗོད་ཡོད། ཇོ་ཧན་བྷར་ནོ་ལི་ལ་སྙིང་རྗེ་ཡོད་མཁན་ཚོས་ཁོང་ལ་དཔོན་རིགས་ཀྱི་འདོད་པ་ལ་མགོ་སྐོར་གཏོང་བར་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་བཀག་འགོག་བྱས་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། བེར་ནུ་ལི་ཡིས་དངུལ་རྩའི་དཀའ་ངལ་ལས་བྱུང་བའི་གྲོས་མཐུན་ཐོག་མ་དེ་བཞག་ཡོད་ཀྱང་། གོ་སྒྲིག་དེ་ཁོང་གི་གྷོ་རོ་ནིང་དུ་སློབ་དཔོན་གྱི་གོ་གནས་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བར་མུ་མཐུད་ནས་ཡུན་རིང་གནས་ཡོད། བེར་ནུ་ལི་ཡིས་ཁོང་གི་སློབ་ཕྲུག་ཟུར་པ་ཤི་རྗེས་ལ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱི་དེབ་དེ་“གཞི་རྩ་ནས་ཁོང་གི་ཡིན་”ཞེས་བརྗོད་ཡོད། དེ་དུས་བྷར་ནོ་ལི་ཡི་མིང་ཅན་དེ་ཁོང་གི་ཕུ་བོ་དང་མཉམ་དུ་གྲལ་རིམ་མང་པོ་བྱུང་རྗེས་མུན་ནག་ཆགས་ཡོད། དེ་དུས་ཆབ་སྲིད་པ་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ལྟ་བུའི་དབང་ཆ་ཆེ་བའི་ཆེད་ལས་པ་ཚོའི་ཞབས་ཞུའི་རིན་པ་སྤྲོད་རྒྱུ་ནི་མི་དྲག་ཚོས་ཚད་གཞི་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱི་ལས་ཀའི་བདེན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་བྱེད་པའི་གནད་དོན་གཅིག་ནི་ཁོང་གིས་བྲ་ཆི་སི་ཊོ་ཁོ་རོན་གྱི་དཀའ་ངལ་ལ་ཐབས་ཤེས་བྱེད་པ་དེ་རེད། གལ་ཏེ་ས་ཚིགས་Aདང་Bགཉིས་ལངས་པའི་སྟེང་དུ་སྤྲད་ན། འགུལ་སྐྱོད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་Mལ་ལམ་དེ་AMBསྤྲོད་དགོས། དྲི་བ་དེ་ལ་ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱི་ལན་དེ་ཁོ་རང་གི་ལན་མིན་པ་དང་། ཕལ་ཆེར་ཁོ་རང་གི་དགེ་རྒན་བྷར་ནོ་ལི་རང་ཉིད་ཀྱི་ལན་ཡིན་པར་བསམ་ཚུལ་བཏོན་ཡོད། མཐའ་མར་ལོ་ཧོ་པི་ཊལ་གྱིས་ཇོ་ཧན་བྷར་ནོ་ལི་ཡི་སློབ་སྟོན་བསྡུ་རུབ་བྱེད་པར་ལག་རྩལ་ཡོད་ལ། མགྱོགས་མྱུར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྩིས་རིག་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་གལ་ཆེའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་པར་སྐྲུན་བྱས་པ་དང་། ཡིན་ནའང་ཁོང་གི་ལས་ཀ་དེ་ད་ལྟའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གཅིག་གྱུར་གྱི་ཚད་གཞི་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་དང་། ཁོང་གིས་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་ཧྥ་རན་སིའི་ནང་ཤེས་ཡོན་གྱི་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བར་ཁོང་གི་དངུལ་རྩའི་གནས་བབ་ལོག་སྤྱོད་བྱས་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཐུབ། References “Acta Eruditorum. 1696.”  Internet Archive , Lipsiae : Apud J. Grossium et J.F. Gletitschium, 1 Jan. 1696, archive.org/details/s1id13206630 . Katz, Victor J.  A History of Mathematics . 3rd ed., Pearson Education Limited, 2014. L’Hospital, Guillaume François Antoine De, and M. Varignon.  Analyse Des Infiniments Pettits, Pour l’intelligence Des Lignes Courbes . ALL-Éditions, 1988. O’Connor, J J, and E F Robertson. “Guillaume François Antoine Marquis de L’Hôpital.”  Maths History , University of St. Andrews School of Mathematics and Statistics, Dec. 2008, mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/De_LHopital/ . Stewart, James.  Calculus: Early Transcendentals . Vol. 8.

བོམ་བེ་གཡོ་འགུལ་མར་འབབ། ༢༠༢༢ སྐར་མ་༡༣ སྐར་ཆ་༡༤ བསྐོར་བའི་བརྒྱུད་ལམ་བདུན་གྱི་ཁོར་ཡུག སྒྲ་ཐག་གཉིས་བརྗེ་རེས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། མུམ་བེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དབུས་སུ་ཐོག་ཁང་ ༣༦ ཡོད་པའི་ཁང་པའི་སྟེང་དུ་ས་ཚིགས་གཅིག་གི་ས་ཆ་ནས་CCTVཔར་ཆས་ཀྱིས་པར་བླངས་ཡོད། བརྙན་འཕྲིན་འདི་ཟླ་བ་གཉིས་པའི་ཚེས་༢༠ནས་བཟུང་དེང་རབས་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དུ་མགྲོན་པོ་ཚོར་སྒོ་ཕྱེ་ཡོད། མུམ་བཱའི་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་CAMPདང་དེའི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་ཀྱི་གསར་གཏོད་ཐོན་སྐྱེད་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་སྟོན་ཁང་དེ་ཟླ་བདུན་པའི་ཚེས་༢༠བར་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། @bombaytiltsdown ; @stuartcomer ; @rattanamol ; @taboadanumberthree ; @bamboy_music ; CAMP Studio (Shaina Anand, Ashok Sukumaran, and Sanjay Bhangar)